شعر شناسی ادبیات فارسی

سید محسن سادات خلردی

شعر شناسی ادبیات فارسی

سید محسن سادات خلردی

یک قالب شعر‎ ‎کهن فارسی‎ ‎است که ‏از یک بیت(معادل دو مصراع)‏‎ ‎تشکیل شده‌است‎.‎


‎"‎مُفرَد" شعری تک بیتی است که شاعر تمام مقصود و پیام ‏خود را در همان یک بیت [مُفرَد] بیان می کند‎. 


گاهی دو مصراع هم قافیه هستند و گاهی دارای قافیه نیستند‎. 


‎"‎مُفرَد" اغلب برای بیان نکته های ناب به کار می رود‎.‎


‏*نمونه تک بیتی از صائب تبریزی :‏


صائب بریز اشک که در آفتاب حشر          ‏
خواهد گرفت دست تو را این گلاب تلخ


گلاب تلخ است. اشک نیز تلخ و شور است. صائب اشک را به گلاب تشبیه کرده ‏است. میگوید که در دنیا [از خوفی الهی یا در مصائب اهل بیت علیهم السلام] گریه ‏کن چرا که این گلاب تلخ (اشک) روزی که آفتاب قیامت بتابد به داد تو خواهد ‏رسید. شاید منظور جنابش‌‌ همان خاصیت رفع تشنگی در گلاب باشد. ‏


معروف است که آفتاب قیامت چنان برخواهد آمد که همه تشنه خواهند شد و می‌دانیم ‏که بوییدن و البته خوردن گلاب خالص (گلاب تلخ) تشنگی را رفع می‌کند. ‏


یکی از دستورات اطبا برای تحمل تشنگی در ماه مبارک بوییدن گلاب است و یا ‏اسپری کردن گلاب خالص در محیط زندگی. ‏


‏*گلاب در دیوان صائب بار‌ها تکرار شده است:‏


ای گل که موج خنده‌ات از سر گذشته است

آماده باش گریه ی تلخ گلاب ‏را


یا:‏
مشـو زنهار ایمـن از خُمـار بـادۀ عشرت          که دارد خندۀ گل گریۀ تلخ گلاب از پی

تنها امکان ارسال نظر خصوصی وجود دارد
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
نظر شما به هیچ وجه امکان عمومی شدن در قسمت نظرات را ندارد، و تنها راه پاسخگویی به آن نیز از طریق پست الکترونیک می‌باشد. بنابراین در صورتیکه مایل به دریافت پاسخ هستید، پست الکترونیک خود را وارد کنید.